Uzunköprü İlçesi Saçlımüsellim Köyü’nde patlayıcı madde deposu kurulabilmesi için yapılan plan değişiklikleri Edirne İdare Mahkemesi’nce iptal edilmiş; İstanbul Bölge İdare Mahkemesi de iptal kararını onamıştı. Kararın temyize götürülmesi sonucu araştırmalar yapan Danıştay 6’ncı Dairesi, Bölge İdare Mahkemesi’nin kararını, “Dava konusu imar planları imar mevzuatı bakımından kamu yararına, planlama ilke ve esaslarına uygun olduğundan iptalini gerektirecek bir hukuka aykırılık bulunmadığından davanın reddi gerekirken aksi yönde verilen istinaf isteminin reddine dair temyize konu Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararında hukuki isabet görülmemiştir.” açıklamasıyla bozma kararı aldı. Danıştay’ın aldığı karara tepki göstermek üzere Kent Konseyi binasında bir araya gelen çevreciler, “Danıştay 6.Dairesinin her iki gerekçeli karara ve beş kişilik uzman bilirkişi heyetinin hukuka ve kanunlara aykırı bulduğu Patlayıcı Madde Deposu Plan Değişikliğini hukuka aykırı bulmamasını ve sunduğu gerekçeleri hukuken ve vicdanen kabul etmek mümkün değildir.” ifadelerini kullandı.
Uzunköprü Çevre Gönüllüleri Derneği ve Trakya Platformu Edirne Yürütme Kurulu adına Trakya Platformu Dönem Sözcüsü Avukat Bülent Kaçar tarafından yapılan basın açıklamasında şu ifadeler kullanıldı:
“BİLİRKİŞİ RAPORUNDA PLAN DEĞİŞİKLİKLERİNİN TARIMA AYKIRI OLDUĞU SAPTANMIŞTI”
“Uzunköprü İlçesi Saçlımüsellim Köyü’nde tarım topraklarımız üzerine Patlayıcı Madde Deposu kurulabilmesi için yapılan plan değişiklikleri Edirne İdare Mahkemesince iptal edilmişti. Uzunköprü Çevre Gönüllüleri Derneği olarak müdahil olduğumuz, Trakya Platformunun destek verdiği bu davada yapılan keşif sonrası düzenlenen bilirkişi heyet raporunda plan değişikliklerinin birçok sebeple hukuka, doğaya, tarıma aykırı olduğu saptanmıştı.”
“İSTANBUL BÖLGE İDARE MAHKEMESİNCE KAMU YARARINA AYKIRI PLAN YAPILDIĞI TESPİT EDİLDİ”
“Davaya konu nazım ve uygulama imar planlarının Edirne İli Çevre Düzeni Planına uyumlu olmadığı, İl Çevre Düzeni Planında yer alan, tarımsal niteliği birinci öncelikli korunacak alanlar fonksiyonuna dayanak olan 5403 sayılı Kanun'un 13'üncü maddesi hükmü gereği, patlayıcı madde depolama tesisi için kamu yararı kararı bulunmadığı ve yapı tarımsal amaçlı olmadığından, plan değişikliğinin tarımsal niteliği birinci öncelikli korunacak alanlar fonksiyonu ile uyumlu olmadığı mahkeme kararı ve bilirkişi raporu ile kesin olarak tespit edilmiştir. Edirne İdare Mahkemesi gerekçeli kararında 1/1000 ölçekli uygulama imar planı ile 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliğinin hukuka uygun olmadığına ve planlama esasları ile şehircilik ilke ve esaslarına aykırı olduğuna hükmetmiştir. İstanbul Bölge İdare Mahkemesi 4. İdari Dava Dairesi verdiği kararda ‘Planlama alanının 95 hektar gibi büyük bir alanı kapsadığı dolayısıyla çevre düzeni planında gösterilebilecek büyüklükte olduğu halde çevre düzeni planlarında değişiklik yapılmadan alt planlarda plan yapımına gidilerek planların kademeli birlikteliği ilkesine aykırı hareket edildiği, planlanan alan, ister 5403 sayılı Yasaya isterse 3083 sayılı Yasaya tabi olsun (iki durumda da) tarım alanının tarım dışı kullanımı için ‘zorunluluk’ bulunması gerektiği halde dava konusu plan yapılırken bu yönde bir araştırma yapılmadığının görüldüğü, bu minvalde patlayıcı üretim ve depolama alanı ile ilgili yer seçiminin hangi kriterlere göre araştırma yapılarak belirlendiğine dair plan açıklama raporlarında bir bilgi ve belgenin bulunmadığı, sadece ilk derece mahkemesi ara kararı üzerine müdahil tarafından verilen cevapta, bir kaç yer belirtilmek suretiyle araştırma yapıldığına dair beyan bulunduğu ancak bunu kanıtlayacak bir belgenin dosyada yer almadığı, Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliğinde planların ayrıntılı etüd, analiz, araştırma, sentez vs. sonucunda hazırlanması gerektiği halde yatırım yapacak firmanın doğrudan belirlediği yerle ilgili hazırladığı plan açıklama raporu üzerinden kurum görüşleri alınmak suretiyle plan yapılmasının planlama ilkelerine aykırı olduğu, bölgenin su toplama havzası içinde ve özel orman komşuluğunda bulunduğu görüldüğünden plan yapılırken bu açıdan da gerekli etüd ve araştırma yapılması gerektiği halde bu yönde de bir araştırma ve inceleme yapılmadan hazırlanan planlarda, planlama ve şehircilik ilkelerine, kamu yararına ve mevzuata aykırı plan yapıldığı tespit edilmiştir.”
“DANIŞTAY: HUKUKA AYKIRILIK YOK”
“Kararın temyize götürülmesi sonucu Danıştay 6. Dairesi bozma kararı vermiş ve şöyle gerekçelendirmiştir, ‘Uyuşmazlık konusu taşınmazların tarım dışı amaçla kullanılması yolunda gerekli iznin alınmış olduğu ve bu işlemin dava edilmeyerek kesinleşmiş olduğu gözetildiğinde söz konusu taşınmazların bahsi geçen izin işleminde belirtilen amaç doğrultusunda planlamaya konu edilebileceğinin kabulü gerekmektedir. Belirtilen nedenle uyuşmazlık, 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu ve 3083 sayılı Sulama Alanlarında Arazi Düzenlenmesine Dair Tarım Reformu Kanunu hükümlerine göre değil, imar mevzuatı kapsamında planlama ilke ve esasları uygulanmak suretiyle çözümlenmelidir. Dosyada bulunan imar planı paftaları, plan notları ile plan açıklama raporunun birlikte incelenmesinden, planlama kapsamındaki 95 hektar alanının sadece 737 m2 kısmının üretim ve depolama alanı olarak belirlendiği kalan kısmının tamamının ise güvenlik sahası olarak belirlendiği, yapılaşma ve kullanım kararının E=0.02 yapılaşma koşulunda 737 m2'lik alan ile sınırlandırılmış olup güvenlik sahası olarak belirlenen alanın tarım arazisi vasfıyla kullanımının devam etmekte olduğu, diğer bir deyişle bu alanın tarım dışı amaçla kullanılmadığı ve kullanılamayacağı da açıktır. Davaya konu planlarda plan değişikliği yapılmadan güvenlik sahası olarak belirlenen alanların depo ve üretim sahası olarak belirlenmesinin mümkün olmadığı, diğer yandan nazım ve uygulama imar planlarının kullanım kararı ve yapılaşma koşulları bakımından planların kademeli birlikteliği ilkesine uygun olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bu durumda dava dosyasının bütünüyle incelenmesinden, dava konusu imar planları imar mevzuatı bakımından kamu yararına, planlama ilke ve esaslarına uygun olduğundan iptalini gerektirecek bir hukuka aykırılık bulunmadığından davanın reddi gerekirken aksi yönde verilen istinaf isteminin reddine dair temyize konu Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararında hukuki isabet görülmemiştir.”
“DANIŞTAY’IN KARARINI HUKUKEN VE VİCDANEN KABUL ETMEK MÜMKÜN DEĞİLDİR”
“Trakya bölgesinin planlamasında hakim fonksiyon tarımsal faaliyetlerdir. Tarım arazilerimizin, tarım dışı amaçlar için kullanıma açılması bölge planlarına ve Danıştay'ın Trakya bölgesi ile ilgili verdiği birçok kararına aykırıdır. Danıştay 6.Dairesinin her iki gerekçeli karara ve beş kişilik uzman bilirkişi heyetinin hukuka ve kanunlara aykırı bulduğu Patlayıcı Madde Deposu Plan Değişikliğini hukuka aykırı bulmamasını ve sunduğu gerekçeleri hukuken ve vicdanen kabul etmek mümkün değildir. Çünkü Plan değişikliği için kamu kurumlarının görüş bildiren yazıları hazırlık işlemi niteliğinde olup icrai değildir. Bu nedenle kesin olmayan ve yürütülmesi zorunlu olmayan hazırlık işlemleri, görüş ve tavsiye nitelikli işlemler icrai olmadığı için dava konusu edilemez. Patlayıcı Madde Depolarının güvenlik mesafelerinde, tehlikeli alanlarda tarım yapılabilmesi mümkün değildir. Danıştay 6.Dairesince Patlayıcı madde tüzük ve mevzuatı, güvenlik mesafeleri düzenlemelerinin hukuken gözetilmemesi usul ve yasaya açıkça aykırılıktır. İstanbul Bölge İdare Mahkemesi 4.İdari Dava Dairesinin, Danıştay 6.Dairesinin bozma kararına uymamasına ve Trakya'nın Tarım topraklarını haklı olarak koruyan gerekçeli ve hukuka uygun kararında direnmesini bekliyoruz. Trakya'da planlama adı atındaki hukuksuzluklara ve tarım topraklarımızın yok edilmesine karşı anayasal ve yasal haklarımızı kullanarak doğamızı ve arazilerimizi korumaya kararlıyız.”
Kerem Filiz
