Edirne Belediye Başkanı Recep Gürkan’ın öncülüğünde başlatılan yerli tohum seferberliği kapsamında, Edirne Belediyesi tarafından bu konuda birçok çalışma sürdürülüyor. Belediyeler ve üreticiler eliyle sürdürülen bu tarz çalışmaların çok kıymetli olduğunu belirten Sosyolog Atakan Büke, “Sadece üreticilerin ve belediyelerin çabasıyla olacak bir şey değil. Çok ciddi sorumlulukları var ancak kapasiteleri bir noktada tıkanıyor. Yerli tohumun araştırma ve geliştirmesi kamu eliyle yürütülmeli, satışının önü açılmalı, ulusal olarak korunmalı.” dedi.
“ÇOK KIYMETLİ BİR ÇABA”
Tarım, Gıda ve Kır Sosyolojisi alanında çalışmalar yürüten Sosyolog Atakan Büke, konuyla ilgili yaptığı açıklamada, “Yerli tohumlara dair ilgi son zamanlarda epey arttı. Hem belediyeler hem de diğer sivil inisiyatifler tohum takas etkinlikleri düzenliyor, yerli tohum bankası kurma adına girişimlerde bulunuyor. Edirne’de de belediye tarafından bu kapsamda çalışmalar yapıldığını biliyorum. Bu çok kıymetli bir çaba çünkü o tohum bulunulan yerin ekolojisine, doğal yapısına uygun olan tohum oluyor. Ayrıca bunun sadece ekolojik olarak değil, kültürel bir yapısı da var. O yapıyı korumak bakımından da çok önemli bir durum.” dedi.
“YERLİ TOHUMDAN DA HİBRİT TOHUM KADAR VERİM ALINABİLİR!”
Yerli tohumun şu anda yalnızca takasa açık bir yapısı olduğunu belirten Büke, “Orada da hep hem üreticiler tarafından kamu politikaları bakımından da ‘Hibrit tohum daha fazla verim veriyor’ deniliyor. Bu hesapta şöyle bir sorun var; birincisi o tohumların verimini geliştirmek için çok ciddi bir yatırımla AR-GE çalışmaları yapılıyor. O yatırımlar bizim ekolojik ve kültürel olarak daha önemli gördüğümüz ata tohumlarına yapılsa, o tohumlardan da yüksek miktarda verim alınabilir diyen çok sayıda araştırma var.” ifadelerini kullandı.
“SAĞLIK SORUNLARINDA HARCANAN MALİYETLER HESABA KATILMIYOR”
Sağlıksız beslenme sonucu ortaya çıkan hastalıkların tedavi ücretlerinin maliyet hesaplarına katılmadığını da vurgulayan Büke, “Burada maliyet hesaplarında; diyabetin artması, obezite artması, kanser vakalarının artması gündeme getirilmiyor. Sadece toprağın değil, insanın sağlığını da bozan çok ciddi tehlikelerle karşı karşıyayız. Burada harcanan tedavi maliyetlerini de içine soktuğunuz zaman aslında bizim yerli tohumumuzun daha ucuza mal olduğunu görürüz. Fakat endüstriyel üretimde maliyet hesapları maalesef öyle yapılmıyor. Sadece günlük politikalarda daha fazla verim alabilme üzerinden yapılıyor. Oysa bunun ardında kocaman bir sistem var.” şeklinde konuştu.
“YERLİ TOHUM KAMU TARAFINDAN GELİŞTİRİLMELİ”
Üreticilerin ve belediyelerin belli bir noktaya kadar bu konuda çaba gösterebileceğini söyleyen Büke, “Tabi bu sistemin oluşması sadece üreticilerin ve belediyelerin çabasıyla olacak bir şey değil. Çok ciddi sorumlulukları var ancak kapasiteleri bir noktada tıkanıyor. Çünkü tarım-gıda sistemi dediğimiz şey, küresel bir sistem ve Türkiye’de ulusal düzeyde kamu politikalarının da yön verdiği bir şey. Çabalamak gerekiyor tabi ama girdi maliyetlerinin bu kadar arttığı, tarımsal ürünlerin fiyatının düştüğü bir ortamda; üretici kısa vadede en fazla parayı kazanmak için hibrit tohuma yönelmek zorunda kalıyor. Yerli tohumun araştırma ve geliştirmesi kamu eliyle yürütülmeli, satışının önü açılmalı, ulusal olarak korunmalı.” dedi.
Kerem Filiz
