“Ölmüş eşek kurttan korkmaz” derler. İyi, doğru, güzel.. de ; donmuş eşek kurttan korkar mı? Böyle bir şey görmedim yaşamadım bu yaşıma değin.
Bazı hayvanlar insanlarla iç içe yaşar. Bunların en ünlüleri kedi ve köpektir. Kümes hayvanları, bazı kuş türleri de sayılabilir.
Sokak kedileri, sokak köpekleri şöyle ya da böyle yaşantımızın içindedir.
At, eşek ve katırları da saymak gerek. Motorlu taşıtların olmadığı zamanlarda en ağır işleri bir demet ota yapan hayvanlardır.
Artık işe yaramayan bu dostlarımız bağa, dağa, çayıra salındı. Üç eşek en soğuk gecelerden birinde sığınacak yer bulamayınca birbirlerine yakın durarak karın altında kalmış, sabaha doğru da biriken karlar buzlanmış ve hayvanlar buzdan eşeklere dönmüş. Ekranlarda gördük. Bazılarımız acıma duygusuyla acırken, bazılarımız da gülmekten kendimizi alamadık. Çünkü görüntü ilginç ve değişikti.
Eşekler böyle gündeme dalınca, en güzel gözlü bu hayvanları anımsamak geldi içimden.
Bir arkadaşımız vardı; kızdıklarına “eşek kafalı” derdi.
Yani yaşantımızın büyük bölümünde ve dönemeçlerinde eşekler şöyle ya da böyle hep yaşanmış, hep yaşanmakta…
İlgi odağı olmuşken benim de katkım olsun dedim. Ve bu konuda söylenmişleri derleyip topladım. Bakalım:
“Eşeği yoldan çıkarır sıpanın oynaması”, “Eşeği dövsen at olur mu?”, “ Eşeği sahibinin dediği yere bağla varsın kurt yesin.”, “Eşeğin kuyruğunu kalabalıkta kesme, kimi uzun der, kimi kısa.”,”Eşeğini dövmeyen semerden alır, öcünü.”, “ Eşek çamura batarsa, sahibinden gayretlisi olmaz.”,Eşek durursa sürüye kat, katır durursa başına arpa tak, beygir durursa dereye bak.”, “Eşek hoşaftan ne anlar; suyunu içer, tanesini bırakır.”, “Eşek ufaktır ama dokuz deveyi güder.”, “Eşek yine eşek, ama çulu değişmiş.”,”Eşek yularsız satılmaz.”, “Karının malı, eşeğin nalı.” ,”Kırk yaşındaki eşek, iki yaşındaki ata arpa taşır.”, “Mazlum eşeğe kerkes biner.”
Bu da benden olsun. “Pek eğilme basarlar, pek yükselme asarlar.”,
“Atlar tepişir, eşekler ezilir.”, “Alçacık eşeğe binmek kolay, öksüz çocuğu dövmesi kolay
Şimdilik bu kadar yeter. Bunlar “Yörükbayır, Hasan H.’nın “Deyiş, Deyim, Atasözü” yapıtından aktarılmıştır.
Eşeklerin başka yakıştırma adları da vardır. Magare,Karakaçan… aklıma gelenlerden.
“Ölmüş eşek kurttan korkmaz”demişler..
Çok düşündüm. Acaba donmuş eşek kurttan korkar mı?
---------------------------------------------
-Üsmen Aga be ne dersin bu eşek işine?
- Ben bilmem iç güveyim Şakir Sali’ye sor.
- Tahsilli mi senin damat?
-İlkokulu arka kapıdan bitirdi.
-Onu bırak şimdı. Eşeğin var mı senin? Onu söyle bana.
- Şu gördüğün benim değil, geri kalanı da başkalarının…