Türk toplumunun kültürel zenginliği, yüzlerce yıl boyunca oluşturulmuş binlerce atasözü ile desteklenmiştir. Bu atasözleri, nesilden nesile aktarılarak toplumsal normların, değerlerin ve tabuların şekillenmesine yardımcı olmuştur.
Ancak, bazı atasözlerinin içeriği ve çağrışımları, zamanla olumsuz bir etki yaratmaya başlamış ve toplumsal davranışları olumsuz yönde etkileyebilmiştir. “Bal tutan parmağını yalar”, “üzümünü ye, bağını sorma”, “devletin malı deniz, yemeyen keriz” Beni sokmayan yılan bin yıl yaşasın” gibi atasözleri, bu noktada dikkat çekici örnekler sunmaktadır.
----------------
BAL TUTAN PARMAĞINI YALAR
Bu atasözü, kişinin elde ettiği kazanımlar karşılığında bir çeşit menfaat sağlama eğilimini kutsayan bir anlam taşır. Ancak, bu anlayışın yaygınlaşmasıyla birlikte bireyler arasında bir tür ahlaki çöküş yaşanmakta, etik değerler göz ardı edilmektedir. “Bal tutan parmağını yalar” sözü, adeta kişileri kendi çıkarları için başkalarının emeklerini sömürmeye teşvik eden bir mantık geliştirmekte; bu da aslında toplumsal adaletin zedelenmesine yol açmaktadır.
----------------
ÜZÜMÜNÜ YE BAĞINI SORMA
Bu atasözü, bireylerin diğer insanların yaşam tarzlarını sorgulamadan kendi çıkarlarına odaklanmalarını teşvik eder. Bu yaklaşım, toplumsal dayanışma ve empati duygularının zayıflamasına neden olur. Sosyal sorumluluktan kaçınma ve bireysel çıkarları ön plana çıkarma, toplumda birlik ve beraberliği tehdit eden bir durumdur. Sonuç olarak, yalnızca kişisel tatmine odaklanan bireyler, toplumsal sorunlara duyarsız hale gelmektedir.
-------------------
DEVLET MALI DENİZ YEMEYEN KERİZ
Bu atasözü, kamu malının suiistimal edilmesine ve kamu kaynaklarının israfına zemin hazırlayan bir anlayışın ifadesidir. “Devletin malı” ifadesi, birçok kişi tarafından özel mülkten farkı olmayan bir kaynak olarak görülmekte ve bu durum, sorumsuzca davranışları meşrulaştırmaktadır.
-------------------
TOPLUMDA BİRLİĞİ SAĞLAYAN ÖZDEYİŞLERİMİZ DE VAR
Bu yanlış algı, sadece yönetim kademelerindeki sorumsuzlukları değil, aynı zamanda bu anlayışa sahip bireylerin topluma olan sorumluluklarını da göz ardı etmesine neden olmaktadır. Bu örnekleri daha da çoğaltabiliriz. Buna karşın toplumda birlik ve beraberliği sağlayan “ Bir elin nesi var,iki elin sesi var” birlikten kuvvet doğar ”Gülme komşuna gelir başına “ gibi olumlu atasözü örnekleri de vardır.