Etkileşimli kitap okuma yetişkin ve çocuk arasında etkin bir etkileşime dayalı, birlikte kitap okuma etkinliğidir. Etkileşimli kitap okumada standart kitap okuma davranışından farklı olarak yetişkin etkin bir dinleyici olma rolünü üstlenirken, sorular sorarak, çocuktan gelen yanıtlara yeni bilgiler ekleyerek, çocuğun kitaplara ve yazı diline ilişkin farkındalığını arttırır, çocuğun katılımını ve yanıtlarını teşvik eder.
Çocuğun katılımını sağlamak için ilgisine duyarlı olunmalıdır. Etkileşime girdiği kaynaklarda dikkatini çeken ilk nokta zevkleri, istekleri, beğenileri, tercihleri yönünde onun algısına yakın olan “şeyler” yönündedir. Bu nedenle etkileşimli okumaya başlamadan önce seçilecek kitaplarda çocuğun yönelimleri dikkate alınmalıdır.Kitap okunan yeri ya da okunacak kitabı çocuğun seçmesine izin vermek katılımı artıracaktır.
Elinizdeki kitapla çocuk arasında bağlantı kurmaya çalışın. Örneğin, “Bak tıpkı senin gibi, o da kedileri çok seviyor” “Senin sevdiğin renkte giyinmiş…”gibi onlarca soru bulabilirsiniz. Burada önemli olan çocuğun kendisi, yaşamı ve yakın çevresi ile kitap arasında kuracağı bağdır. Çocuğunuzu bildiği diğer kaynaklarla ilişki kurmaya yönlendirmek oldukça önemlidir. Bu zihinsel süreç onun yaşamında diğer disiplinlerle her zaman ilişki kurmasına olanak verecektir.
Kitabın kapağı, renkleri, resimleri, kitabın adı ve kitabın arka kapak yazısı çocuk kitaplarında en güçlü etkileşim noktasıdır. Okumaya başlamadan önce kitabın kapağı hakkında konuşabilirsiniz. Kitabın adını tahmin etmesini isteyebilirsiniz. Kapaktaki resimlere bakarak kitabın konusu hakkında tahminlerde bulunabilirsiniz. Okumaya başlamadan, arka kapağı okuyup, kitapta neler olabileceği hakkında sohbet edebilirsiniz. Çocuğunuzun tahminlerini aldıktan sonra, kitabın adını, yazarı, çizeri ve yayınevinin adlarını parmakla takip ederek okuyun. Parmakla göstererek okuma, yazının yönünü fark edebilmeleri için önemlidir.
Çocuğun kitapla fiziksel etkileşim fırsatlarını arttırın. Kitabı tutmasına izin verin. Özgürce sayfaları çevirmesi için cesaretlendirin. Sayfayı çevirdiğinde çocuk resimlere bakabilir ve yorumlar yapıp sorular sorabilir. Bu yüzden her sayfada durun ve çocuğa fırsat verin. Okuma sürecinde çocuğu konuşmaya teşvik etmek için açık uçlu sorular sorun, cümleleri yarım bırakın ve tamamlamasını bekleyin. Çocuklar kısa bir süre sonra öyküyü anlatan konumuna geçecekleri için onların yorumlarının dinlenilmesi ve geri bildirimler verilmesi çok önemlidir. Çocuklara sözel olarak ödüllendirmelerle geri bildirim vermek onların katılımını artırmaktadır.Bilmediği kelimeleri açıklayın üzerine örnekler verin. Çocuğunuz kitabı sonuna kadar okumak istemezse zorlamayın. Bitirmek zorunda değilsiniz. Önemli olan sizinle etkileşime girmesini ve bu süreçten keyif almasını sağlamaktır.
Kitap bittikten sonra beraber kitabı özetleyebilirsiniz. Kitabın değerlendirmesini yapabilirsiniz. “Kitabı sevdin mi?”, “En çok hangi resmi beğendin?”, “ Sen olsan kitabı nasıl bitirirdin?” gibi diyaloglar kurabilirsiniz. Bu süreçte sizin de okumadan keyif almanız önemlidir. Burada çocuğa verdiğimiz mesaj onun kitap okuma hakkındaki düşüncelerini etkileyecektir. Eğer isteksiz ve sıkılmış görünürseniz çocukta kitap okumanın cezbedici bir aktivite olduğunu düşünmeyecektir. Bu yüzden kitap okurken bunu bir görev gibi yapmamalıyız. Jest, mimikler ve ses tonumuzla okumaktan keyif aldığımızı ve mutlu olduğumuzu göstermeliyiz.
