Edirne Halinin durumu hakkında açıklama yapan Edirne Sebze - Meyve Hali, Komisyoncuları Dernek Başkanı sebze - meyve komisyoncusu Emre Ray, yaptığı açıklamada, sıkıntılarının büyük olduğunu belirterek; “Edirne’ye yurdun çeşitli bölgelerinden Edirne’ye gelen malların kayıt altına alınmaması, kentin her köşesinde çalışma izni olmayan, vergi vermeyen satıcının bulunması, bunların kaçak satış yapan denetimden uzak satıcılar olması bizlerin çalışma alanını daraltmaktadır. Bu aksaklıklar denetimsizlik nedeniyle hal esnaflarımızın işini zora kokuyor. Esnaflarımız zor durumda kalıyor Kaçak mal pazarlayan kişiler için yeterli denetim sağlanamıyor. Edirne’de satılan malların büyük bölümü halden değil halin dışındaki yerlerden geliyor. Bundan devletimiz de belediyemiz de zarar görüyor” dedi.
HAL YASASI BUNLARA İMKAN TANIDI
Bir süre önce çıkıp yürürlüğe giren hal Yasasının denetim dışı satışın yapılmasına imkan yarattığını belirten Ray, “Bu arada kentimizde büyük marketlerin yeterinden fazla olması her mahallede büyük marketlerin bulunması, bunları bizlerin sattığı ürünleri kendi imkanlarıyla sağlamaları, dışarıdan almaları onlara büyük avantaj sağlıyor. Bunlar hal dışında istedikleri yerden malını alıp pazarlıyor. Bildirim sistemi diye bir yöntem var. Bu sisteme kayıtlı olanlar, aldığı malı istediği yerde satabiliyor. İlimizde pazarcı, seyyar mallarını hal yerine İstanbul’da alıyor. Oraların imkanları onlara daha uygun geliyor, bunları kaydı kuydu yok. Çıkan yasa sonucunda kaçak satışı önlemek için yapılacak bir şey yok. Yasa herkese istediğin yerden malı alıp istediğin yerde satma imkanı sağlıyor” dedi.
HAL’E GİRME ZORUNLULUĞ KALDIRILDI
Daha önceki yıllarda tüm malların Hal’e girme zorunluluğu olduğunu belirten Ray, "Yeni Hal Yasası ile bu kaldırıldı. Hal dışından alınan mallar için geçerli fatura yapıldığını kimse iddia edemez. Faturalar genellikle düşük gösteriliyor. Bu haksızlığın önlenmesi için pazaryerlerinin ve seyyarların denetlenmesi gerekiyor. Bu konuda denetim eksikliği var. Bazı kurumlar bu denetimi göz ardı ediyor. Edirne’nin iki giriş noktası var. Buralara hem vergi dairesinden hem zabıtadan trafik polisi ile birlikte ekip kurup denetleme yapıldığı zaman bu haksızlıklar giderilir. Bu konuda başıbozukluk var.Diyelim Burgazlı biri hiçbir kayıt olmadan malını Edirne’de pazarlayabiliyor. Tekirdağ’dan kamyon dolusu soğan geliyor. Biz buradan hiçbir esnafımıza soğan satamıyoruz. Bize, "soğan var mı? diye soranlar yok. Bizim aldığımız ve sattığımız tüm mallar faturalı. Bunun dışında satış yapamıyoruz. Bu tüm mal satıcıları için geçerli olmalı. Bu denetimsizlikten belediyemiz de zarar görüyor. Bunun çözümü denetimden geçiyor” dedi.
Fikri Yalın