Emeklilerin banka kredileri nedeniyle maaşlarına bloke konulabilmesinin önünü açan yasal düzenlemeler kamuoyunda tepkiyle karşılanıyor. Edirne Emekliler Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Sait Dayıoğlu, konuyla ilgili yaptığı açıklamada, bankaların maaşlara yönelik bloke işlemiyle emeklinin yaşam hakkına doğrudan müdahale edildiğini ifade etti.
Son dönemde yapılan düzenlemelerle birlikte, tüketici kredisi ve kredi kartı borçlarını tahsil etmek isteyen bankaların, artık haciz sürecine başvurmadan emekli maaşlarına bloke koyabildiği görülüyor. Bu durum, özellikle kredi sözleşmelerinde yer alan “ödemelerin maaştan tahsil edileceği” yönündeki maddelere dayandırılıyor.
DAYIOĞLU "HACİZ DEĞİL AMA FİİLEN EL KOYMA"
Dayıoğlu, bu uygulamanın İcra ve İflas Kanunu’na tabi haciz işlemlerinden farklı olarak, hukuki güvenceden yoksun bir şekilde yürütüldüğünü söyledi. “Haciz resmi bir prosedürdür, mahkeme kararı gerekir, itiraz mümkündür. Ancak bloke uygulamasında borçluya süre tanınmaz, itiraz edilemez ve maaşa doğrudan el konulur. Bu yönüyle çok daha ağırdır,” dedi.
Dayıoğlu açıklamasında dikkat çekerek“Emekliler zaten geçinmekte zorlanıyor. Şimdi bir de borçlanmak zorunda kalan emeklilerin maaşlarının bankalarca anında kesintiye uğraması gündemde. Bu sadece bir hukuki problem değil; sosyal bir yaradır. Emekli zaten nefes alamıyor, şimdi bu uygulama ile adeta boğazı sıkılıyor”şeklinde konuştu.
YASA NE DİYOR?
Söz konusu uygulama, özellikle son düzenlemelerle birlikte bankacılık sözleşmelerine dayalı olarak yürürlüğe girdi. Bazı bankalar, bireysel kredi kullandırırken imzalattıkları sözleşmelere, maaş hesabı üzerinden tahsilat yetkisini içeren maddeler ekliyor. Bu maddeler, daha sonra doğrudan bloke uygulanmasının gerekçesi haline geliyor.
Ancak hukukçulara göre, 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 93. maddesi gereğince, emekli maaşlarının haczedilemeyeceği açıkça belirtiliyor. Bu kural, ancak açık ve yazılı rıza ile aşılabiliyor. Yani, emekli kişi kredi alırken açıkça “maaşımdan kesinti yapılmasını kabul ediyorum” demedikçe, maaşa bloke konulması yasal dayanağa sahip olmuyor.
Dayıoğlu, emekli maaşının borç ödemesi gerekçesiyle sorgusuz sualsiz bloke edilmesinin, sosyal devlet ilkesiyle bağdaşmadığını ifade etti. “Bu uygulama sadece maddi değil, psikolojik olarak da emeklileri yıkıma sürüklüyor. Bir sabah uyandığında maaşının yarısının kesildiğini gören bir emekli ne yapabilir?” diye soru yöneltti.
Edirne Emekliler Derneği olarak bu konuda hem yerel hem de ulusal düzeyde girişimlerde bulunacaklarını ifade eden Dayıoğlu, “Anayasal sosyal güvence kapsamında olan emekli maaşlarına yönelik bu keyfi uygulamaların son bulması için gerekli yasal düzenlemelerin yapılmasını bekliyoruz” dedi.
Mert Hamarat