Lozan Barış Antlaşması’nın 102. yıl dönümü, Edirne'de düzenlenen törenle anıldı. Edirne Belediyesi ve Atatürkçü Düşünce Derneği (ADD) Edirne Şubesi iş birliğiyle Trakya Üniversitesi Karaağaç Yerleşkesi'nde bulunan Lozan Anıtı önünde gerçekleştirilen törende, Türkiye Cumhuriyeti’nin temellerini atan antlaşmanın tarihsel önemi bir kez daha vurgulandı.
Törene Edirne Belediye Başkan Vekili Cenk Ergüden, ADD Edirne Şube Başkanı Celil Özcan, siyasi partilerin ve sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri, il genel ve belediye meclis üyeleri, mahalle muhtarları ve çok sayıda yurttaş katıldı.
Çelenk sunumuyla başlayan anma programı, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaşları ile tüm şehitler anısına gerçekleştirilen 1 dakikalık saygı duruşu ve Edirne Belediye Bandosu eşliğinde okunan İstiklal Marşı ile devam etti.
"LOZAN BAĞIMSIZ TÜRKİYE'NİN TESCİLİDİR"
Törende günün anlam ve önemine ilişkin konuşmayı yapan ADD Edirne Şube Başkanı Celil Özcan, Lozan Barış Antlaşması’nın yalnızca bir diplomatik başarı olmadığını, aynı zamanda emperyalist planlara karşı kazanılmış büyük bir zaferin belgesi olduğunu belirtti.
Özcan, “Lozan, Sevr’i tarihe gömmüş bir antlaşmadır. Yüzyıllarca sürmüş bir emperyalist kıskacın sonlandırılmasıdır. Türk ulusuna biçilen yok edilme senaryosunun yırtılıp atılmasıdır. Lozan’ı tartışmak, emperyalizmin çıkarlarına hizmet etmek, Sevr’i meşrulaştırmaktır,” dedi.
Atatürk'ün Lozan'a ilişkin "Bu antlaşma, Türk ulusuna karşı hazırlanmış büyük bir yok etme girişiminin yıkılışını bildirir bir belgedir" sözünü hatırlatan Özcan, Lozan’ın aynı zamanda Türk milletinin ekonomik bağımsızlığının da temelini oluşturduğunu söyledi.
Celil Özcan konuşmasında, Lozan’a giden süreci de detaylı şekilde aktardı. 1922’de Mudanya Mütarekesi sonrası başlayan barış görüşmelerine hem Ankara hükümeti hem de İstanbul’daki saltanat yönetiminin davet edildiğini hatırlatan Özcan, TBMM’nin bu oyunu bozarak 1 Kasım 1922’de saltanatı kaldırdığını söyledi.
Mustafa Kemal Paşa’nın Meclis’te yaptığı tarihi konuşmaya atıfta bulunan Özcan, "Bu devrimci hamleyle birlikte Türk ulusunun egemenliği ilan edildi. Lozan masasında Türk milletini temsil eden tek güç artık Ankara hükümetiydi" şeklinde konuştu.
ADD Başkanı Özcan, Lozan görüşmeleri sırasında yaşanan gerilimlere de dikkat çekerek,“İnönü bu tehdide boyun eğmedi. Atatürk ve arkadaşları asla para istemedi, kimsenin önünde eğilmedi. Onlar kurdukları devleti akıl, bilim ve liyakatle yönetti” diyen Özcan, Cumhuriyet’in ilk yıllarında gerçekleştirilen üretim hamlelerini ve kalkınma politikalarını da bu duruşun bir sonucu olarak değerlendirdi.
Lozan’ın yalnızca tarihsel değil, günümüzde de geçerli bir belge olduğuna vurgu yapan Özcan, şunları söyledi:
“Lozan Antlaşması geçerliliğini sürdüren ender uluslararası belgelerden biridir. Kapitülasyonları kaldırarak ekonomik bağımsızlığımızı sağladı. Emperyalizme karşı tüm mazlum milletlere örnek oldu. Türkiye Cumhuriyeti’nin tapu senedidir.”
Mert Hamarat
