Büyük Taarruz ve Başkomutanlık Meydan Muharebesi
(26 Ağustos-18 Eylül 1922)
Sakarya Meydan Savaşı’nda Yunan ordusunu yenilgiye uğratan Mustafa Kemal Atatürk, 26 Ağustos 1922 günü sabahı Büyük Taarruz’u başlattı. 30 Ağustos’ta Başkomutanlık Meydan Savaşı’yla Dumlupınar’ın kuzeyinde düşman ordusu yok edildi. Mustafa Kemal ‘’Ordular! İlk hedefimiz Akdeniz’dir. İleri’’ emrini vermesi üzerine taarruza geçen Türk ordusu, önünde kaçan Yunan ordusunu İzmir’e kadar kovaladı. 9 Eylül’de İzmir düşmandan temizlendi.
Büyük taarruzdan sonra telaşa düşen İngiliz’ler ile Mudanya Ateşkes Antlaşması imzalandı. (11 Ekim 1922). Görüşmelere İngiltere, Fransa, İtalya, Türkiye katılmış, Yunan temsilcileri katılmamıştır.
Konferansa TBMM adına İsmet Paşa katılmıştır. Mudanya Ateşkesi ile Kurtuluş savaşının Askeri safhası sona ermiş, politik safhası başlamıştır. Doğu Trakya, İstanbul savaş yapılmadan kurtarılmıştır.Meriç Nehri Yunanistan ile aramızda sınır olarak kabul edilmiştir. İstanbul’un TBMM’ye devredilmesiyle Osmanlı hukuken sona ermiştir.
Anadolu projesinde başarılı olamaması üzerine İngiltere de Lloyd George hükümeti düşmüştür. Yunanlılar’ın Megalo İdea (Büyük Yunanistan) düşüncesi tarihe gömülmüştür. Mondros Ateşkes Antlaşması geçerli bir belge olmaktan çıkmıştır.
Osmanlı Devleti’nin Birinci Dünya Savaşı’ndaki yenilgisini belirleyen Mondros Ateşkes Antlaşması (30 Ekim 1918 ) ile Anadolu ve Trakya her türlü işgale açık duruma geliyordu. Çünkü Mondros Ateşkes’i hükümleri galip devletlere gerekli gördükleri her yeri işgal etme hakkı tanıyordu.
Ülke işgale uğrarken padişah için önemli olan; saltanatın, halifeliğin ve hanedanın selameti idi. Bu antlaşma çok ağır koşulları içerirken, İstanbul Hükümeti ileride yapılacak barış görüşmelerinde bu koşulların hafifletebileceğini umuyordu. Mondros Ateşkes Antlaşmasının hemen ardından işgaller başladı. Bu antlaşmanın 7. Maddesine göre, İtilaf Devletleri güvenliklerini tehdit eden bir durumu bahane ederek istedikleri bölgeleri işgal edebileceklerdi. Boğazlar İngilizlerin kontrolüne geçti. İngilizler Çanakkale, Musul, Batum, Konya, Maraş, Samsun, Bilecik, Merzifon, Urfa ve Kars’ı işgal ettiler. Fransızlar ise; Dörtyol, Mersin, Adana ve Afyon istasyonunu işgal ettiler.
23 Ekim 1920’de 338 milletvekilinin katılımı ile TBMM açıldı. Fakat savaştan yenik çıkan Osmanlı Devleti ile İngiltere, Fransa, İtalya, Japonya Ermenistan, Belçika, Yunanistan, Hicaz, Polonya, Romanya, Sırp-Hırvat-Sloven ve Çekoslovakya devletleri arasında imzalanan, Türk’ün ölüm fermanı olarak bilinen Sevr Antlaşması imzalanmıştır. TBMM’NİN Sevr Antlaşmasına tepkisi çok sert olup, bu antlaşmayı imzalayanları ve onaylayanları vatan haini sayma kararı vermiş, Doğu cephesi, Güney cephesi, Batı cephesi, 1-2 İnönü Savaşları ve son olarak Sakarya Meydan Muharebesi savaşları verilmiştir. Büyük Taarruz ve Başkomutanlık Meydan Muharebesi ile Anadolu’nun sonsuza kadar Türk yurdu olarak kalacağı bütün dünyaya kanıtlanmıştır. Mudanya Ateşkesi’nin ardından Lozan Barış Antlaşması imzalanmıştır. Yeni Türk Devleti tüm dünyaya kabul ettirilmiştir. Böylece Türkiye tüm sömürülen halklara ve uluslara bağımsızlıklarını kazanmak için umut ışığı olmuştur.
İşte biz de VATANDAŞ Gazetesi çalışanları olarak, Edirnelilerin ve tüm Türk Milletinin ‘’Büyük Zaferi’’nin 96. Yıldönümünü büyük bir içtenlikle kutluyoruz.
