Osmanlı döneminde casusluk olaylarına konu olduğu için ‘efsane renk’ olarak da bilinen Edirne Kırmızısı geçtiğimiz yıllarda Gazeteci-Yazar Orkun Akman tarafından gündeme getirilmiş ve ardından da Trakya Üniversitesi tarafından Edirne Kırmızısı’yla ilgili çeşitli çalışmalar yapılmıştı. Son yıllarda tanıtımı için oldukça çaba sarf edilen Edirne Kırmızısı’nın üretimini sağlayan tohumlar da dün Edirne’de toprakla buluştu. Edirne İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü ile Tarımsal Araştırma Müdürlüğü ortaklığında gerçekleşecek çalışmalarla üretilen Edirne Kırmızısı, birçok özel koleksiyonda sergilenecek. Dün gerçekleşen ve Edirne Kırmızısı tohumlarının toprakla buluştuğu etkinliğe; Edirne Valisi Ekrem Canalp, Edirne Belediye Başkanı Recep Gürkan, Trakya Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Erhan Tabakoğlu ve kurum müdürleri katılım gösterdi.
CANALP: “EDİRNE KIRMIZISI YENİDEN CANLANACAK”
Edirne Valisi Ekrem Canalp, etkinlikte yaptığı konuşmada, “Burada ekip bitkilerin tohumlarından elde edeceğimiz hammadde ile önümüzdeki dönemde bunun uygulamasını yaygın bir şekilde Edirnelilerle ve memleketimizle buluşturmuş olacağız. Bu çerçeve içerisinde Süleyman Demirel Üniversitesi ile işbirliği halindeyiz. İl Kültür ve Turizm Müdürlüğümüzün ile Trakya Üniversitemizin hem bilimsel temelli hem de uygulamaya yönelik büyük çaba ve gayreti var. Önümüzdeki yıl bunu Edirne’mizin ve Türk kültürünün kültürel bir motifi olarak sergileme imkanımız olacak. Yaygın bir kullanım olacak. En güzel özelliği kök boya şeklindeki doğal ürün olması. İçerisinde kimyasal olmaması dolayısıyla kumaşlarda kullanımı özellikle giysilerde kullanımı olarak yaygın kullanım alanlarına sahip. Yine aynı şekilde boya hammaddesi olarak kullanılmak suretiyle yaygın bir kullanım alanına sahip olması söz konusu olacak. Diğer yandan süsleme sanatıyla geleneksel olarak en fazla kullanım alanlarından bir tanesi süsleme sanatları söz konusudur. Edirne Kırmızısı geçmişimizin, mirasımızın bir parçasıydı. Uzunca yıllardan beri Edirne Kırmızısı’nı tekrardan canlandıralım diye hep zihnimizin bir köşesinde düşünce olarak kalmıştı. Ama artık önümüzdeki dönemde hatıra olarak kalmış olan Edirne Kırmızısı faaliyete geçmiş olacak. Hepimiz yaygın kullanım alanlarını görmüş olacağız. Bu çabalarından dolayı Trakya Üniversitesi Rektörlüğüne, Süleyman Demirel Üniversitesi’ne ve saygı değer hocalarımıza çok teşekkür ediyorum. Ümit ediyorum ki; önümüzdeki dönemlerde bu çabalarla beraber Edirne Kırmızısı’nı kültürümüze kazandırmış olacağız.” İfadelerini kullandı.
TABAKOĞLU: “DEĞERLERİMİZİN YENİDEN AÇIĞA ÇIKMASINDAN DOLAYI MUTLUYUZ”
Trakya Üniversitesi Rektörü Prof. Erhan Tabakoğlu ise, “1361 yılında başkent olan Edirne, sultanların şehriydi. Burada en güzel, en iyi sultanlara sunulurdu. Gelen seyyahların hatıratlarından anlıyoruz ki; kırmızı insanları çok etkilemiş. Muhteşem Edirne Kırmızısı şeklinde yazılara rastlıyoruz. Bu rengi oluşturmak için zamanında casusluk faaliyetleri yapıldığını eserlerden öğreniyoruz. Maalesef pek çok değerimizi işgaller, savaşlardan dolayı kaybetmiştik fakat tekrardan ayağa kalkan Türkiye kendi değerlerinin farkına varıyor. ‘Muhteşem Edirne Kırmızısı’ diye Fransızca yazılmış Amerika’da bir kitaplıktan bir kitapla başladı bu öykü. Sevgili Orkun, araştırmacı gazeteci olarak bunu ilk teklif etti ve kütüphanemize geldi. Bu Edirne’nin bir değeri ve Sayın Valimiz çok sahip çıkıyor. Çok teşekkür ediyorum. Umarım buradan çok güzel yeni hikâyeler çıkacaktır. Bu tohumla çiftçilerimize yeni bir gelir kaynağı oluşacaktır. Anti bakteriyel özelliği ile belki çok tercih edilebilir tekstil ürünü elde edeceğiz. ‘Edirne’nin nesi meşhur?’ dendiğinde cevap ‘kırmızısı’ olacak ve buradan ziyaretçilerimiz bir kırmızı alarak gitmek isteyeceklerdir. Belki bir koleksiyonlar ünlü firmalarımız tarafından hazırlanacaktır. Bu değerimizin tekrar açığa çıkmasından dolayı mutluyuz. Trakya Üniversitesi olarak elimizden geleni gösteriyoruz ve Valimize de desteklerinden ötürü teşekkür ediyoruz.” dedi.
Edirne Kırmızısı’yla ilgili çalışmalarına ara vermeden devam eden Trakya Üniversitesi de Edirne Kırmızısı elde edilen Rubia tinctorum bitkisini geçtiğimiz hafta ekmişti.
Kerem Filiz
